1 Temmuz itibariyle milyonlarca kiracı ve ev sahibini ilgilendiren önemli değişiklikler devreye giriyor. 11 Haziran 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile yürürlüğe giren %25 kira zam sınırı sona eriyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in belirttiği gibi, bu sınırın uzatılmayacağı kesinleşti. Peki, bu yeni dönemde ev sahibi ve kiracıları neler bekliyor?
Ev Sahibi ve Kiracıların Hakları
Avukat Oğulcan Şakrak ve Emrehan Arıkan, hem ev sahibi hem de kiracılar açısından 1 Temmuz sonrası sahip olunan hakları detaylandırdı.
TÜFE Oranına Göre Artışlar
Avukat Oğulcan Şakrak, kanun gereği TÜİK’in her ay yayımladığı TÜFE on iki aylık ortalamalara göre kira artışlarının yapılması gerektiğini belirtti.
Hakkaniyet Davası Açılabilir
Rayiç bedelin altında kalan kiralar için ev sahipleri ‘Hakkaniyet Davası’ açabilir. Bu durumda, mahkemelerden kira bedelinin hakkaniyete uygun belirlenmesi talep edilebilir.
1 Nisan Detayı
Avukat Emrehan Arıkan, “1 Temmuz 2024 öncesine ait bir sözleşmesi olan kiracıdan 1 Nisan 2025’e kadar TÜFE oranında veya sözleşme kapsamında bir artış talep edilemeyeceğini” belirtti.
Yeni Dönemde Ne Olacak?
Artışlar TÜFE Ortalamasına Göre Yapılacak
1 Temmuz’dan sonra, kira artışları kanun gereği TÜİK’in her ay yayımladığı TÜFE on iki aylık ortalamalara göre yapılacak. Bu durum işyerlerinde zaten uygulanıyordu ve konut kiralarında da aynı şekilde devam edecek.
Ev Sahipleri Dava Açabilir
Yapılan artışlara rağmen kira bedelleri rayiç bedelin altında kalabiliyor. Bu durumda, ev sahipleri açacakları davalar ile mahkemelerden kira bedelinin hakkaniyete uygun belirlenmesini isteyebilirler.
Uzlaşma En İyi Yol
Kiracı ve kiraya verenin realiteyi ve enflasyonu dikkate alarak orta bir noktada uzlaşmaları en iyi yol olarak görülüyor.
Sözleşme ve Kanun Maddeleri
1 Nisan 2025’e Kadar Artış Talep Edilemeyecek
1 Temmuz 2024’ten önceki sözleşmeler için, 1 Nisan 2025’e kadar TÜFE oranında veya sözleşme kapsamında bir artış talep edilemeyecek.
Her Yıl %50 Artış Oranı Belirlenmişse Ne Olacak?
Eğer kira sözleşmesinde her yıl %50 artış oranı belirlenmişse, bu oran 1 Temmuz 2024 itibariyle uygulanmaya başlayacak. Ancak, her halükarda Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen bir önceki yılın 12 aylık ortalaması olan TÜFE oranını geçemeyecek.
Fazla Zam Talebinde Kiracının Hakları
Ev sahibi fazla zam yapmak isterse, kiracı kira yılının sonunu beklemek zorunda. Kira yılı dolduktan sonra, TÜFE oranının üzerinde bir artış yapılamayacak. Kiracı, talep edilen artış oranını kabul etmezse, sadece sözleşme kapsamında belirtilen oran ve kanuni sınırlar dahilinde ödeme yapacak.
Sonuç
Ev sahibi ve kiracıların, imzalanan sözleşmedeki artış oranının, Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen bir önceki yılın 12 aylık ortalaması olan TÜFE oranını geçemeyeceğini bilmesi önemlidir. Bu durumda, kira sözleşmesinde belirtilen artış oranı uygulanacak.
1 Temmuz sonrası, kira artışlarında yeni döneme girerken, tarafların bu değişikliklere dikkat etmeleri ve haklarını bilmeleri büyük önem taşıyor.